Sosyal anksiyete bozukluğu

Other names: Fobi, sosyal, Sosyal anksiyete bozukluğu (sosyal fobi)

TANIM

Sosyal fobi olarak da bilinen sosyal anksiyete bozukluğu, başkaları tarafından incelenme veya yargılanma korkusu nedeniyle günlük sosyal etkileşimlerde belirgin kaygı, korku, öz-bilinç ve utanç ile karakterize bir ruh sağlığı durumudur. Psikolojik danışmanlık, ilaç tedavisi ve başa çıkma becerileri eğitimi gibi tedavi seçenekleri, bireylerin özgüvenlerini ve başkalarıyla ilişki kurma becerilerini geliştirmelerine yardımcı olabilir.

BELİRTİLER

Sosyal anksiyete bozukluğunun belirtileri arasında sürekli yargılanma korkusu, kendini utandırma endişesi, belirli durumlardan kaçınma, yabancılarla etkileşime girmekten yoğun korku ve hızlı kalp atışı ve mide rahatsızlığı gibi fiziksel belirtiler yer alabilir. Sosyal anksiyetesi olan çocuklar sosyal ortamlarda ağlama, öfke nöbetleri veya konuşmayı reddetme gibi belirtiler gösterebilir.

NEDENLER

Sosyal anksiyete bozukluğunun genetik ve çevresel faktörlerin bir kombinasyonundan kaynaklandığına inanılmaktadır. Kalıtsal özelliklerin, beyin yapısının (amigdala) ve öğrenilmiş davranışların bu durumun gelişimine katkıda bulunduğu düşünülmektedir.

RİSK FAKTÖRLERİ

Sosyal anksiyete bozukluğu geliştirme riskini artırabilecek faktörler arasında ailede bu durumun geçmişi, zorbalık veya reddedilme gibi olumsuz yaşam deneyimleri, utangaçlık gibi mizaç özellikleri ve anksiyete semptomlarını tetikleyen yeni sosyal veya iş talepleri yer alır.

KOMPLİKASYONLAR

Tedavi edilmediğinde, sosyal anksiyete bozukluğu yaşamın çeşitli yönlerini önemli ölçüde etkileyebilir, düşük öz saygıya, zayıf sosyal ilişkilere, madde bağımlılığı sorunlarına ve hatta intihar düşüncelerine veya girişimlerine yol açabilir. Aynı zamanda diğer ruh sağlığı bozukluklarıyla da bir arada bulunabilir.

RANDEVUNUZA HAZIRLANIN

Sosyal anksiyete bozukluğu için yardım almadan önce, belirtilerinizi, kişisel bilgilerinizi, tıbbi geçmişinizi, kullandığınız ilaçları ve sağlık uzmanınıza sormak istediğiniz soruları not ederek randevunuza hazırlanmanız önemlidir. Ziyaretiniz sırasında belirtilerinizin olası nedenleri ve mevcut tedaviler hakkında soru sormak çok önemlidir.

TESTLER VE TEŞHİS

Sosyal anksiyete bozukluğunun teşhisi, diğer olası nedenleri ekarte etmek için fiziksel bir muayeneyi ve semptomları değerlendirmek için psikolojik anketleri içerir. Teşhis için genellikle Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve İstatistiksel El Kitabı'nda (DSM) belirtilen kriterler kullanılır.

TEDAVİLER VE İLAÇLAR

Sosyal anksiyete bozukluğu için tedavi seçenekleri arasında psikoterapi (bilişsel davranışçı terapi gibi) ve SSRI veya SNRI gibi ilaçlar bulunur. Sağlıksız maddelerden kaçınmak ve erken müdahaleye başvurmak gibi yaşam tarzı değişiklikleri de semptomların etkili bir şekilde yönetilmesine yardımcı olabilir.

ALTERNATİF TIP

Kava, kediotu, çarkıfelek ve teanin gibi bazı bitkisel ilaçlar anksiyete tedavisi için incelenmiştir. Ancak, bunların tam faydalarını ve risklerini anlamak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır. Herhangi bir alternatif tedaviyi denemeden önce doktorunuza danışın.

BAŞA ÇIKMA VE DESTEK

Arkadaşlarınızla ve aile üyelerinizle iletişim kurmak, destek gruplarına veya beceri geliştirme organizasyonlarına katılmak, hobiler edinmek ve endişeli anların üstesinden gelme yeteneğinizi kendinize hatırlatmak sosyal anksiyete belirtilerini yönetmede yardımcı olabilir.

---

SORULAR

1. Sosyal anksiyete bozukluğu nedir?

Sosyal kaygı bozukluğu, yargılama korkusu nedeniyle günlük sosyal etkileşimlerde belirgin kaygı ile karakterize edilen bir zihinsel sağlık durumudur.

2. Sosyal anksiyete bozukluğunun bazı duygusal belirtileri nelerdir?

Duygusal semptomlar arasında yargılanma veya utanma korkusu yer alabilir.

3. Aile öyküsü sosyal anksiyete bozukluğu geliştirme riskini nasıl etkileyebilir?

Bu hastalığa sahip biyolojik bir akrabaya sahip olmak, hastalığa yakalanma olasılığını artırır.

4. Tedavi edilmemiş sosyal anksiyete bozukluğunun bazı komplikasyonları nelerdir?

Komplikasyonlar arasında düşük benlik saygısı, madde bağımlılığı sorunları ve ilişkilerde zorluk yer alabilir.

5. Sosyal anksiyete bozukluğunun yaygın tedavilerinden bazıları nelerdir?

Tedaviler psikoterapi ve SSRI gibi ilaçları içerebilir.

6. Yaşam tarzı değişiklikleri sosyal kaygı semptomlarını yönetmeye nasıl yardımcı olabilir?

Sağlıksız maddelerden kaçınmak ve erken müdahaleye başvurmak semptomların etkisini azaltabilir.

7. Sosyal anksiyete bozukluğunun tedavisinde alternatif bitkisel ilaçlar var mı?

Kava ve kediotu gibi bazı bitkisel ilaçlar üzerinde çalışılmıştır ancak daha fazla araştırma yapılması gerekmektedir.

8. Sosyal kaygı konusunda tıbbi randevuya nasıl hazırlanılır?

Semptomları, kişisel bilgileri, tıbbi geçmişi, alınan ilaçları ve sağlık hizmeti sağlayıcısına yönelik soruları not ederek.

9. Sosyal anksiyete bozukluğunun tedavisinde bilişsel davranışçı terapinin rolü nedir?

Bilişsel davranışçı terapi, bireylerin olumsuz düşünceleri tanımasına ve sosyal durumlarla başa çıkma becerilerini geliştirmesine yardımcı olur.

10. Sosyal kaygı semptomlarını yönetmek için bazı başa çıkma stratejileri nelerdir?

Başa çıkma yöntemleri arasında destek gruplarına ulaşmak veya hobiler gibi zevkli faaliyetlerle uğraşmak yer alabilir.