Panik ataklar ve panik bozukluk
TANIM
Panik atak, gerçek bir tehlike veya görünürde bir neden yokken şiddetli fiziksel tepkileri tetikleyen ani bir yoğun korku nöbetidir. Panik ataklar çok korkutucu olabilir. Panik ataklar meydana geldiğinde, kontrolünüzü kaybettiğinizi, kalp krizi geçirdiğinizi ve hatta öleceğinizi düşünebilirsiniz. Tekrarlayan, beklenmedik panik ataklar geçirdiyseniz ve uzun süre başka bir atak geçirme korkusu yaşadıysanız, panik bozukluk adı verilen bir rahatsızlığınız olabilir.
BELİRTİLER
Panik ataklar genellikle aniden, hiçbir uyarı vermeden başlar. Her an saldırabilirler ve hızlı kalp atışı, terleme, titreme, nefes darlığı, göğüs ağrısı ve baş dönmesi gibi semptomları içerebilirler. Panik atakla ilgili en kötü şeylerden biri, bir başka panik atak geçirme korkusudur.
NEDENLER
Panik atak ve panik bozukluğunun kesin nedeni bilinmemektedir ancak genetik, aşırı stres, mizaç ve beyin fonksiyonundaki değişiklikler gibi faktörler rol oynayabilir. Panik ataklar belirli durumlar tarafından tetiklenebilir ve vücudun tehlikeye karşı doğal savaş ya da kaç tepkisini içerebilir.
RİSK FAKTÖRLERİ
Panik bozukluğu belirtileri genellikle geç ergenlik veya erken yetişkinlik döneminde başlar ve erkeklerden çok kadınları etkiler. Risk faktörleri arasında aile öyküsü, büyük yaşam stresi, travmatik olaylar, büyük yaşam değişiklikleri, sigara kullanımı, çocuklukta istismar öyküsü vb. yer alır.
KOMPLİKASYONLAR
Tedavi edilmediği takdirde panik atakları ve panik bozukluğu, spesifik fobiler, sık tıbbi bakım ziyaretleri, sosyal kaçınma, depresyon, anksiyete bozuklukları, madde kötüye kullanımı vb. dahil olmak üzere yaşamın hemen her alanını etkileyen çeşitli komplikasyonlara yol açabilir.
RANDEVUNUZA HAZIRLANIN
Panik atak belirtileri için bir sağlık uzmanıyla randevunuzdan önce belirtilerinizi, kişisel bilgilerinizi, tıbbi geçmişinizi, ilaçlarınızı ve doktorunuza sormanız gereken soruları listeleyerek hazırlanın.
TESTLER VE TEŞHİS
Panik atak veya panik bozukluğunuz olup olmadığını belirlemek için sağlık uzmanınız, benzer semptomları olan diğer koşulları dışlamak amacıyla fizik muayene, kan testleri, kalp testleri (EKG), psikolojik değerlendirme veya anketler yapabilir.
TEDAVİLER VE İLAÇLAR
Panik atak ve panik bozukluğuna yönelik tedavi seçenekleri arasında psikoterapi (bilişsel davranışçı terapi) ve ilaçlar (SSRI'lar/SNRI'ler/Benzodiazepinler) yer alır. Düzenli fiziksel aktivite gibi yaşam tarzı değişiklikleri de semptomların yönetilmesine yardımcı olabilir.
YAŞAM TARZI VE EV ÇÖZÜMLERİ
Panik atak için erken dönemde tedavi almak ve tedavi planına bağlı kalmak, semptomların kötüleşmesini önlemede kilit öneme sahiptir. Düzenli fiziksel aktivite de anksiyete yönetiminde rol oynayabilir.
ALTERNATİF TIP
İnositol takviyeleri, serotonin etkisini etkileyerek panik atakların sıklığını ve şiddetini potansiyel olarak azaltabilir. Ancak olası yan etkiler ve diğer ilaçlarla etkileşimler nedeniyle herhangi bir takviyeyi denemeden önce doktorunuza danışın.
SORULAR
- Panik atak nedir?
Gerçek bir tehlike olmaksızın şiddetli fiziksel tepkileri tetikleyen ani bir yoğun korku atağı.
- Panik ataklar genellikle nasıl başlar?
Aniden, hiçbir uyarı olmadan.
- Panik atak gelişimi için bazı risk faktörleri nelerdir?
Ailede panik bozukluk öyküsü, başlıca yaşam stresleri, travmatik olaylar.
- Tedavi edilmeyen panik bozukluğunun bazı komplikasyonları nelerdir?
Spesifik fobiler, sosyal kaçınma, depresyon.
- Panik bozukluğu için başlıca tedavi seçenekleri nelerdir?
Psikoterapi (bilişsel davranışçı terapi) ve ilaçlar (SSRI'lar/SNRI'ler/Benzodiazepinler).
- Yaşam tarzı değişiklikleri panik atakları yönetmede nasıl yardımcı olabilir?
Düzenli fiziksel aktivite anksiyeteye karşı korunmada rol oynayabilir.
- Panik atak belirtileri için sağlık uzmanına başvurmadan önce neler yapmalısınız?
Semptomların, kişisel bilgilerin, tıbbi geçmişin, ilaçların ve soruların bir listesini yapın.
- Alternatif tıp panik atak sıklığının azaltılmasına nasıl yardımcı olabilir?
İnositol takviyeleri serotonin etkisini etkileyebilir.
- DSM-5'e göre panik bozukluğu teşhisi için bazı temel kriterler nelerdir?
Sık sık beklenmedik panik ataklar ve ardından başka bir atak geçirme endişesi.
- Panik bozukluğunun gelişiminde genetiğin rolü nedir?
Panik atak veya panik bozukluk gelişimine katkıda bulunabilecek faktörlerden biridir.