Çiçek hastalığı

TANIM

Çiçek hastalığı, variola virüsünün neden olduğu bulaşıcı, şekil bozucu ve sıklıkla ölümcül bir hastalıktır. 1980 yılında küresel bir aşılama kampanyasıyla dünya çapında ortadan kaldırıldı. Ancak biyolojik savaşta potansiyel kullanımına ilişkin endişeler devam ediyor.

BELİRTİLER

Çiçek hastalığının belirtileri tipik olarak enfeksiyondan 12 ila 14 gün sonra ortaya çıkar ve ateş, yorgunluk, sırt ağrısı ve kabuk bağlamadan önce sıvı dolu kabarcıklara ilerleyen kırmızı lekelerden oluşan karakteristik bir döküntü içerir.

NEDENLER

Çiçek hastalığı kişiden kişiye doğrudan solunum damlacıkları yoluyla veya dolaylı olarak kontamine eşyalar yoluyla bulaşır. Her ne kadar uzak bir tehdit olarak görülse de virüs bir terör silahı olarak da yayılabilir.

KOMPLİKASYONLAR

Çoğu insan çiçek hastalığından kurtulsa da, hastalığın şiddetli formları, özellikle hamile kadınlarda ve bağışıklık sistemi zayıf olanlarda ölümcül olabilir. Yara izi ve körlük, hayatta kalanlar arasında sık görülen komplikasyonlardır.

TESTLER VE TEŞHİS

Çiçek hastalığının erken teşhisi, yayılmasını önlemek için çok önemlidir. Kesin test, enfekte bir bireyin deri lezyonlarından doku örneği alınmasını içerir.

TEDAVİLER VE İLAÇLAR

Çiçek hastalığının belirli bir tedavisi yoktur. Tedavi, semptomları yönetmeye ve dehidrasyonu önlemeye odaklanır. İkincil bakteriyel enfeksiyonlar gelişirse antibiyotikler kullanılabilir.

YAŞAM TARZI VE EV ÇÖZÜMLERİ

Bir salgın sırasında enfekte kişiler bulaşmayı önlemek için izole edilir. Temaslı kişiler çiçek aşısını maruz kaldıktan sonraki dört gün içinde alırlar. Bir salgın olmadığında aşının potansiyel riskleri faydalarından daha ağır bastığı için rutin aşılama önerilmemektedir.

---

SORULAR

1. Çiçek hastalığı bugün hala ortalıkta mı?

Çiçek hastalığının 1980 yılında ortadan kaldırıldığı ilan edilmiştir, ancak virüs örnekleri araştırma amacıyla saklanmaktadır.

2. Çiçek hastalığının erken belirtileri nelerdir?

Erken belirtiler arasında karakteristik döküntü ortaya çıkmadan önce ateş, yorgunluk, baş ağrısı ve sırt ağrısı yer alır.

3. Çiçek hastalığı nasıl bulaşır?

Çiçek hastalığı solunum damlacıkları veya kontamine eşyalarla temas yoluyla yayılır.

4. Hayvanlardan çiçek hastalığı alabilir misin?

Hayır, çiçek hastalığı bir insan hastalığıdır ve hayvanlara bulaşmaz.

5. Çiçek hastalığının tedavisi var mı?

Çiçek hastalığının spesifik bir tedavisi yoktur; tedavi semptomların giderilmesine odaklanır.

6. Çiçek hastalığından kurtulmanın uzun vadeli etkileri nelerdir?

Hayatta kalanların özellikle yüzlerinde, kollarında ve bacaklarında ciddi yara izleri olabilir ve görme sorunları yaşayabilirler.

7. Çiçek hastalığına karşı rutin aşı neden tavsiye edilmiyor?

Aşı, ciddi komplikasyon riskleri taşıyor, bu nedenle salgınlar gibi belirli durumlar için kullanılıyor.

8. Bugün hâlâ çiçek hastalığına karşı aşı yaptırabiliyor musunuz?

Virüse maruz kalma riski daha yüksek olan seçilmiş gruplar için aşı mevcuttur.

9. Çiçek hastalığı nasıl teşhis edilebilir?

Kesin test, enfekte bir kişinin deri lezyonlarından doku örneği alınmasını içerir.

10. Şüpheli bir çiçek hastalığı salgını durumunda hangi önlemler alınır?

Enfekte bireyler izole edilir, temaslı kişiler derhal aşılanır ve halk sağlığı yetkilileri daha fazla yayılmayı önlemek için kontrol altına alma önlemleri uygular.