Venöz tromboembolizm (VTE)

Pulmoner emboli, akciğerlerinizdeki pulmoner arterlerden birinde, genellikle bacaklardan veya vücudun diğer kısımlarından kaynaklanan kan pıhtılarının neden olduğu bir tıkanmadır. Bu durum sıklıkla derin ven trombozu (DVT) ile ilişkilidir ve topluca venöz tromboembolizm olarak anılır.

BELİRTİLER

• Nefes darlığı
• Göğüs ağrısı
• Öksürük
• Bacak ağrısı veya şişmesi
• Nemli veya rengi solmuş cilt
• Ateş
• Aşırı terleme
• Hızlı veya düzensiz kalp atışı
• Sersemlik veya Baş Dönmesi

NEDENLER

Pulmoner emboli, materyalin, genellikle kan pıhtılarının akciğerlerdeki arterleri bloke etmesiyle ortaya çıkar. Yağ, tümör parçaları veya hava kabarcıkları gibi diğer maddeler de tıkanmalara neden olabilir. Risk faktörleri arasında tıbbi geçmiş, uzun süreli hareketsizlik, ameliyat, sigara içme, obezite, östrojen kullanımı ve hamilelik yer alır.

KOMPLİKASYONLAR

Tedavi edilmeyen pulmoner emboli hayatı tehdit edebilir ve pulmoner hipertansiyona veya kronik tromboembolik pulmoner hipertansiyona yol açabilir.

TEŞHİS

Pulmoner emboli teşhisi için yapılan testler arasında kan testleri, göğüs röntgeni, ultrason, CT taraması, pulmoner anjiyogram ve MRI yer alır.

TEDAVİ

Tedavi, pıhtı büyümesini ve yeni pıhtıları önlemeyi amaçlar. Antikoagülanlar ve trombolitik gibi ilaçlar yaygın olarak kullanılır. Ciddi vakalarda pıhtının çıkarılması için cerrahi prosedürler veya damar filtreleri gerekli olabilir.

Önleme

İlaçlar, kompresyon çorapları, pnömatik kompresyon, fiziksel aktivite ve bacak kaldırma yoluyla derin damar pıhtılarının önlenmesi pulmoner emboli riskini azaltabilir. Seyahat sırasında yaşam tarzı değişiklikleri de kan pıhtılarının önlenmesine yardımcı olabilir.

---

SORULAR

1. Pulmoner emboli nedir?

Pulmoner emboli, akciğerlerdeki pulmoner arterlerden birinin tıkanmasıdır.

2. Pulmoner embolinin sık görülen semptomları nelerdir?

Yaygın semptomlar arasında nefes darlığı, göğüs ağrısı, öksürükle kanlı balgam çıkarma, bacak ağrısı veya şişmesi, hızlı kalp atışı ve baş dönmesi yer alır.

3. Pulmoner emboliye ne sebep olur?

Pulmoner emboli esas olarak bacaklardaki derin damarlardan akciğerlere giden kan pıhtılarından kaynaklanır.

4. Pulmoner emboli gelişimi açısından kimler daha yüksek risk altındadır?

Venöz kan pıhtısı veya pulmoner emboli öyküsü olan, kalp hastalığı, kanser, uzun süreli hareketsizlik, yakın zamanda geçirilmiş ameliyat, sigara içme alışkanlığı, obezite, östrojen kullanımı (doğum kontrol hapları/hormon replasman tedavisi) ve hamilelik öyküsü olan kişiler daha yüksek risk altındadır.

5. Pulmoner emboli nasıl teşhis edilir?

Teşhis, pıhtılaşma faktörlerini kontrol etmek için kan testlerini, akciğerlerde veya bacaklarda pıhtıları görselleştirmek için CT taramaları ve ultrason gibi görüntüleme testlerini içerir.

6. Pulmoner embolinin tedavi seçenekleri nelerdir?

Tedavi, yeni pıhtıları önlemek için kan sulandırıcıları (antikoagülanlar) ve ciddi vakalarda pıhtı çözücüleri (trombolitikleri) içerir. Pıhtıların giderilmesi için cerrahi işlemler gerekebilir.

7. Tedavi edilmemiş pulmoner embolinin komplikasyonları nelerdir?

Tedavi edilmeyen pulmoner emboli, pulmoner hipertansiyon veya kronik tromboembolik pulmoner hipertansiyon gibi hayatı tehdit eden durumlara yol açabilir.

8. Pulmoner emboliyi nasıl önleyebilirim?

Önleyici tedbirler arasında ilaçlar (antikoagülanlar), kompresyon çorapları, pnömatik kompresyon cihazları, ameliyat sonrası fiziksel aktivite/uzun mesafelere seyahat etme ve seyahat sırasında yaşam tarzı değişiklikleri yer alır.

9. Seyahat etmek pulmoner emboli gelişme riskini artırabilir mi?

Evet, seyahat sırasında uzun süre oturmak bacaklarda kan pıhtılaşması riskini artırabilir ve bu da pulmoner emboliye yol açabilir.

10. Pulmoner emboliyi düşündüren semptomlar için ne zaman tıbbi yardıma başvurmalıyım?

Açıklanamayan nefes darlığı, göğüs ağrısı veya öksürmede kanlı balgam çıkması durumunda, bunlar pulmoner emboli gibi potansiyel olarak yaşamı tehdit eden bir duruma işaret edebileceğinden derhal tıbbi yardıma başvurulmalıdır.