Ebola virüsü
Other names: Ebola virüsü ve Marburg virüsü, Marburg virüsü
TANIM
Ebola virüsü ve Marburg virüsü hemorajik ateşe neden olan ilgili virüslerdir. Bu hastalıklar şiddetli kanama, organ yetmezliği ve çoğu durumda ölümle işaretlenir. Her iki virüs de on yıllardır sporadik salgınların meydana geldiği Afrika'ya özgüdür. Ebola virüsü ve Marburg virüsü hayvan konakçılarında yaşar ve insanlar virüsleri enfekte hayvanlardan alabilir. Her iki virüsü de tedavi etmek için hiçbir ilaç onaylanmamıştır. Ebola veya Marburg virüsü teşhisi konan kişiler, komplikasyonlar için destekleyici bakım ve tedavi görürler. Bilim adamları bu ölümcül hastalıklar için aşı geliştirmeye yaklaşıyor.
BELİRTİLER
Belirti ve semptomlar tipik olarak Ebola veya Marburg virüsü ile enfeksiyondan sonraki beş ila 10 gün içinde aniden başlar. Erken belirtiler arasında ateş, şiddetli baş ağrısı, eklem ve kas ağrıları, titreme ve halsizlik yer alır. Zamanla belirtiler giderek şiddetlenir ve bulantı, kusma, ishal (kanlı olabilir), kırmızı gözler, kabarık döküntü, göğüs ağrısı, öksürük, mide ağrısı, şiddetli kilo kaybı, kanama (genellikle gözlerden), morarma, iç kanamayı içerebilir.
NEDENLER
Ebola virüsü Afrika maymunlarında, şempanzelerde ve diğer insan olmayan primatlarda bulunmuştur. Filipinler'deki maymunlarda ve domuzlarda Ebola'nın daha hafif bir türü keşfedilmiştir. Marburg virüsü Afrika'da maymunlarda, şempanzelerde ve meyve yarasalarında bulunmuştur. Uzmanlar her iki virüsün de enfekte olmuş bir hayvanın vücut sıvıları yoluyla insanlara bulaştığından şüphelenmektedir.
RİSK FAKTÖRLERİ
Çoğu insan için Ebola veya Marburg virüslerine yakalanma riski düşüktür. Salgınların görüldüğü Afrika'ya seyahat ederseniz ya da Afrika veya Filipinler'den ithal edilen maymunlarla hayvan araştırması yaparsanız risk artar.
KOMPLİKASYONLAR
Hem Ebola hem de Marburg hemorajik ateşi, etkilenen insanların yüksek bir yüzdesi için ölüme yol açar. Hastalık ilerledikçe çoklu organ yetmezliğine, şiddetli kanamaya, sarılığa, deliryuma, nöbetlere, komaya, şoka neden olabilir.
RANDEVUNUZA HAZIRLANIN
Ebola veya Marburg virüsüne maruz kalmış olabileceğinizi düşünüyorsanız derhal tıbbi yardım alın. Randevunuzdan önce doktorunuza semptomlarınız ve yakın tarihli seyahat geçmişiniz hakkında bilgi verin.
TESTLER VE TEŞHİS
Ebola ve Marburg hemorajik ateşlerinin teşhisi zordur çünkü erken belirtiler diğer hastalıklarınkine benzer. Teşhis için ELISA ve PCR gibi kan testleri kullanılır.
TEDAVİLER VE İLAÇLAR
Her iki virüsle de enfeksiyonun tedavisinde hiçbir antiviral ilacın etkili olduğu kanıtlanmamıştır. Destekleyici hastane bakımı, sıvı sağlamayı, kan basıncını korumayı, gerektiğinde oksijen sağlamayı içerir.
YAŞAM TARZI VE EV ÇÖZÜMLERİ
Önleme, el hijyeni uygulamaları yoluyla virüslerle temastan kaçınmaya ve bilinen salgın alanlarından uzak durmaya odaklanmaktadır. Aşı geliştirme çalışmaları devam etmektedir.
SORULAR
- Ebola veya Marburg virüsünün bazı erken belirtileri nelerdir?
Ateş
Şiddetli baş ağrısı
Eklem ve kas ağrıları
- Ebola ve Marburg virüsleri hayvanlardan insanlara nasıl yayılır?
Enfekte hayvanın vücut sıvıları yoluyla
- Ebola veya Marburg virüslerine yakalanmada önemli risk faktörü nedir?
Afrika'ya Seyahat
- Ebola veya Marburg kanamalı ateşleri hangi komplikasyonlara yol açabilir?
Çoklu organ yetmezliği
Şiddetli kanama
Sarılık
- Virüslere maruz kaldığından şüphelenen bir kişi tıbbi randevuya nasıl hazırlanabilir?
Semptomlar ve seyahat geçmişi hakkında bilgi verin
- Ebola ve Marburg kanamalı ateşi nasıl teşhis edilir?
ELISA ve PCR gibi kan testleri aracılığıyla
- Ebola veya Marburg enfeksiyonları için hangi tedaviler mevcuttur?
Sıvı replasmanını da içeren destekleyici bakım
- Hangi yaşam tarzı önlemleri Ebola veya Marburg virüslerinin bulaşmasını önlemeye yardımcı olabilir?
El hijyeni
Salgın bölgelerinden kaçınmak
- Aşılar Ebola veya Marburg virüslerine karşı koruma sağlayabilir mi?
Bilim insanları aşı geliştirmek için çalışıyor
- Enfekte kişiler semptom göstermeden bulaşıcı hale gelebilir mi?
Enfekte kişiler genellikle semptomlar gelişene kadar bulaşıcı hale gelmezler.