Tüberküloz
TANIM
Tüberküloz (TB), esas olarak akciğerlerinizi etkileyen potansiyel olarak ciddi bir bulaşıcı hastalıktır. Tüberküloza neden olan bakteriler, öksürük ve hapşırık yoluyla havaya yayılan küçük damlacıklar yoluyla bir kişiden diğerine yayılır. Gelişmiş ülkelerde Tüberküloz enfeksiyonları, kısmen HIV'in ortaya çıkması nedeniyle 1985'te artmaya başladı. Tüberkülozun birçok türü, hastalığın tedavisinde en çok kullanılan ilaçlara direnç göstermektedir.
BELİRTİLER
- Latent TB:** Belirti yok; bulaşıcı değil.
- Aktif TB: Sizi hasta eder; başkalarına yayılabilir.
Aktif TB'nin belirti ve semptomları arasında öksürük, göğüs ağrısı, kilo kaybı, yorgunluk, ateş, gece terlemesi, üşüme ve iştah kaybı yer alır.
NEDENLER
Tüberküloz, hava yoluyla yayılan bakterilerden kaynaklanır. HIV bağışıklık sistemini zayıflatarak tüberküloz riskini artırır. Yetersiz tedavi nedeniyle ilaca dirençli tüberküloz türleri ortaya çıkmıştır.
RİSK FAKTÖRLERİ
TB riskini artıran faktörler arasında bağışıklık sisteminin zayıflaması, yüksek riskli bölgelerde yaşamak/seyahat etmek, yoksulluk/madde bağımlılığı ve belirli meslekler veya yaşam koşulları yer almaktadır.
KOMPLİKASYONLAR
Tüberküloz tedavi edilmediği takdirde ölümcül olabilir ve vücudun çeşitli bölgelerini etkileyebilir. Komplikasyonlar arasında omurga ağrısı, eklem hasarı, menenjit, karaciğer/böbrek sorunları ve kalp rahatsızlıkları yer alır.
RANDEVUNUZA HAZIRLANIN
Tüberkülozdan şüpheleniyorsanız doktorunuza başvurun. Semptomlar, yakın zamandaki seyahat geçmişi, alınan ilaçlar ve doktorunuza soracağınız sorular hakkında bilgi sahibi olun.
TESTLER VE TEŞHİS
Teşhis araçları arasında cilt testleri, kan testleri, X ışınları/BT taramaları gibi görüntüleme testleri ve TB bakterilerini tespit etmeye yönelik balgam testleri yer alır.
TEDAVİLER VE İLAÇLAR
Tüberküloz tedavisinde ilaçlar esastır. Tedavi süresi ilaç direnci ve enfeksiyonun yeri gibi faktörlere bağlı olarak değişir. Yaygın ilaçlar arasında İzoniazid, Rifampin, Etambutol ve Pirazinamid bulunur.
YAŞAM TARZI VE EV ÇÖZÜMLERİ
Aktif tüberküloz hastasıysanız başlangıçta evde kalarak ve odaları havalandırarak ailenizi/arkadaşlarınızı koruyun. İlaca dirençli suşları önlemek için ilaç tedavisini tamamen bitirin. Yüksek riskli bölgelerde aşı önerilebilir.
BAŞA ÇIKMA VE DESTEK
Tüberküloz tedavisi uzun ama çok önemlidir. Tedavi planınıza sadık kalın ve gerekirse sağlık uzmanlarından veya terapistlerden destek alın.
SORULAR
- Tüberkülozun nedeni nedir?
Tüberküloz, hava yoluyla yayılan bakterilerden kaynaklanır.
- Aktif TB'nin belirtileri nelerdir?
Aktif tüberkülozun belirtileri arasında öksürük, göğüs ağrısı, kilo kaybı, yorgunluk, ateş, gece terlemesi, üşüme ve iştah kaybı yer alır.
- Tüberküloz nasıl teşhis edilir?
Tüberküloz, cilt testleri, kan testleri, röntgen / BT taramaları gibi görüntüleme testleri ve TB bakterilerini tespit etmek için balgam testleri ile teşhis edilebilir.
- Tüberküloz için risk faktörleri nelerdir?
Tüberküloz için risk faktörleri arasında zayıflamış bağışıklık sistemi, yüksek riskli bölgelerde yaşamak/seyahat etmek, yoksulluk/madde bağımlılığı ve belirli meslekler veya yaşam koşulları yer almaktadır.
- Tüberküloz tedavisinin süresi ne kadardır?
Tüberküloz tedavisinin süresi değişiklik gösterir ancak genellikle en az altı ila dokuz ay sürer.
- Tedavi edilmeyen Tüberküloz hangi komplikasyonlara yol açabilir?
Tedavi edilmeyen tüberkülozun komplikasyonları arasında omurga ağrısı, eklem hasarı, menenjit, karaciğer/böbrek sorunları ve kalp rahatsızlıkları yer alır.
- Aktif tüberkülozunuz varsa ailenizi ve arkadaşlarınızı nasıl koruyabilirsiniz?
Aktif TB hastasıysanız ailenizi ve arkadaşlarınızı korumak için: başlangıçta evde kalın; odaları havalandırın; öksürürken/hapşırırken ağzınızı kapatın; tedavinin ilk üç haftası boyunca başkalarının yanında maske takın.
- Tüberküloz tedavisinde ilaç tedavisinin tamamının tamamlanması neden önemlidir?
Tüberküloz tedavisinde ilaca dirençli suşların gelişmesini önlemek için ilaç tedavisinin tamamının tamamlanması çok önemlidir.
- Hangi yaşam tarzı değişiklikleri Tüberkülozun yayılmasını önlemeye yardımcı olabilir?
Kapalı alanlarda uygun havalandırma ve öksürürken/hapşırırken ağzınızı kapatmak gibi yaşam tarzı değişiklikleri Tüberkülozun yayılmasını önlemeye yardımcı olabilir.
- Bireyler Tüberküloz tanısı ile nasıl başa çıkabilir?
Tüberküloz teşhisi konan bireyler tedavi planlarına sadık kalmalı ve etkili bir şekilde başa çıkmak için gerekirse sağlık uzmanlarından veya terapistlerden destek almalıdır.